میر حامدحسین موسوی نیشابوری دانشمندِ مسلمانِ علوم اسلامی در سده سیزدهم هجری قمری در هند بود. میر حامد حسین به سال 1246 هـ .ق در میرتهه هند متولد شد. نام اصلی وی مهدی است.سبب شهرت به میرحامد حسین هندی آن است که پدرش مدعی شد پیش از آنکه خبر تولد فرزندش را بشنود، در خواب جد خود «سید حامد حسین» را دیده بود. (1) میر حامد حسین در هفت سالگی آموزش را در مکتب آغاز کرد. پس از مقدمات دروس ابتدائی، مقامات حریری و دیوان متنبی را نزد سید برکت علی صاحب، نهج البلاغه را در محضر نزد سید عباس شوشتری آموخت. سپس به فراگیری علوم عقلی نزد سید مرتضی خلاصة العلماء، علوم شرعی نزد سید محمد سلطان العلماء و برادر او «سید حسین سید العلماء» پرداخت.(2)
سبب شهرت جهانی میرحامد حسین نگارش کتاب بزرگ عبقات الانوار در اثبات و نقل احادیث مربوط به واقعه غدیر خم است. مؤلف ریحانه الادب هم می نویسد: میر حامد حسین تمام ساعات و دقایق عمر شریفش در تألیفات دینی مصروف بوده، و آنی فروگذاری نداشته تا آنکه دست راست او از کثرت تحریر و کتابت عاطل شده و در اواخر با دست چپ می نگاشته است.
او در این راه رنجهای فراوانی نیز دید. علامه میرحامد حسین، کتاب عبقات را به سادگی و آسانی و رفاه و خدمه و گروه تحقیق ننوشت، او در راه تالیف چنین کتاب عظیمی، خود به تنهایی سختترین سفرها و پرزحمتترین کارها را عاشقانه پذیرفت. زیرا همهی اسناد و منابع تتبع و تحقیق را در اختیار نداشت، به ویژه کتابها و منابع اهل سنت را. گاهی به عنوان خادم و کارگر، در یکی از روستاهای دورافتادهی شهر مکه به خانه عالمی سنی وارد شد تا در کتابخانهی او به کتابی که دنبالش میگشت، دست یابد و موفق هم شد(3). وقتی هم فرزند جوانش از دنیا رفت، مراسم کفن و دفن و تشییع و مجلس سوگواری را به دیگران واگذارد تا یک ساعت هم که شده وقتش را جز در تالیف عبقات الانوار صرف نکند(4). و یک وقت هم، به مصر رفت و کتابی را که میخواست پیدا کرد و با کشتی برگشت، در کشتی مشغول مطالعهی کتاب بود که باد تندی کتاب را از دستش گرفت و به دریا افکند و سید به دنبال کتاب خود را به دریا زد و کتاب را گرفت! ... وقتی همسفران او را گرفتند و در کشتی نشاندند و سوال کردند که چرا خودت را به دریا پرت کردی؟ کتاب را نشان داد و جواب داد: به خاطر این کتاب! این کتاب، هنوز هم در کتابخانهی ناصری نگهداری میشود.(5)
امام خمینی در سال 1320 شمسی/1363 قمری که هنوز تمام مجلّدات عبقات چاپ نشده بود، پس از بحث در موضوع حدیث غدیر، مینویسد: « ... هر کس بخواهد اطلاع از چگونگی حدیث غدیر پیدا کند، باید رجوع کند به کتاب عبقات الانوار سید بزرگوار میرحامد حسین هندی، که چهار جلد بزرگ در حدیث غدیر تصنیف کرده و چنین کتابی تا کنون نوشته نشده و عبقات الانوار در امامت از قراری که شنیده شده، سی جلد است و آنچه که ما دیدیم، هفت ـ هشت جلد است و در ایران شاید تا پانزده جلد از آن پیدا شود و اهلِ سنّت درصدد جمع این کتاب و تضییع آن هستند و ما ملّت شیعه در خواب هستیم تا آن وقت که یک چنین گنج پرقیمت و گوهر گرانبهائی از دست برود! اکنون قریب دو سال است (دو سال قبل از 1363 ق) که به ملت شیعه به تجدید طبع این کتاب پیشنهاد شده و به خونسردی تلقی شده است. با این وصف با خواست خدا جلد غدیر در تحت طبع است. لکن بر علماء شیعه بالخصوص و دیگر طبقات لازم است که این کتاب بزرگ را که بزرگترین حجّت مذهب است نگذارند از بین برود و به طبع آن اقدام کنند.»(6)
پانوشتها:
1. اعیان الشیعه، سید محسن امین عاملی، ج 4، ص 381
2. امینی، الغدیر، ج 1، ص 157
3. کیهان فرهنگی، شماره 50، ص 39.
4 . مجله پیام انقلاب، شماره 15، ص 9.
5. مجله عشاق اهل بیت (ع)، محرم و صفر 1415، ص 36.
6. کشف الاسرار، امام خمینی، ص 178.
نظرات شما عزیزان: